500g Thịt trâu khô gác bếp

Từ những chuyến đi rừng dài ngày, săn bắt được nhiều thú rừng mà không thể ăn hết trong ngày một ngày hai, người Thái đã nghĩ ra cách sấy khô thịt bằng hơi nóng của bếp lửa và khói bếp để bảo quản thịt được nhiều ngày.

Chỉ với mục đích đơn giản ban đầu là để dự trữ thức ăn cho những ngày mưa lũ, khi vụ mùa khó khăn, lâu dần món thịt trâu khô gác bếp đã trở thành một món đặc sản không thể thiếu trong mỗi bữa cơm của đồng bào vùng cao, là cái mà mỗi khi nhắc đến khiến người ta nhớ đến vùng đất Tây Bắc hùng vĩ.

Thịt trâu khô gác bếp ám khói lâu ngày nên có màu nâu đen

Nếu có dịp đến khám phá địa danh này, các bạn sẽ được những gia đình dân bản tiếp đãi nhiều món ăn ngon, và trong những bữa rượu đãi khách quý của đồng bào dân tộc, không thể thiếu được món thịt trâu khô gác bếp. Món ăn ấy thực sự rất đặc biệt và độc đáo, từ cách chế biến cho đến hương vị, nhâm nhi với rượu ngô thì không còn gì thú hơn nữa.

Một đặc điểm của món ăn này là vị cay và mặn khá rõ rệt, nó làm cho sức khỏe của người ta nhanh hồi phục trong mỗi chuyến đi rừng dài ngày, hay những khi bị cách li với bên ngoài khi thiên tai ập đến. Ngày nay, thịt trâu khô là món ăn được lòng rất nhiều người dưới xuôi, từ các nhà hàng sang trọng đến những quán nhậu bình thường, đâu đâu cũng thấy khách hàng yêu cầu món ăn đặc biệt ấy. Đây còn là thức quà mà người ta hay tìm mua để biếu, tặng cho người thân, bạn bè trong những dịp lễ Tết.

Thịt trâu bên ngoài màu khói nhưng khi xé ra bên trong màu hồng tươi

Làm thịt trâu gác bếp tuy không khó nhưng kỳ công và cần sự tỉ mỉ. Người Thái chọn những miếng thịt tươi ngon nhất của con trâu, thường là những miếng thăn, bắp ở vai, đùi. Sau khi có được những miếng thịt ngon ưng ý, người ta mang đi tẩm ướp với các loại gia vị truyền thống, gồm có muối hạt, gừng, tỏi, ớt, lá rừng, và dĩ nhiên không thể quên hạt mắc khén.

Đợi cho thịt thấm đều gia vị thì xiên vào que tre để đem gác lên sàn bếp, thịt trâu hong khô bằng khói chứ không phải nướng trên than trên lửa nên khoảng cách phải để khá xa, vì chín bằng hơi nóng của khói nên thịt bị ám màu và mùi khói bếp cũng là điều dễ hiểu. Đó mới chính là điểm đặc biệt, tạo nên sự độc đáo và khác biệt trong hương vị của món thịt trâu khô gác bếp vùng Tây Bắc với những loại thịt ở những vùng miền khác.

Thịt trâu khô chấm ăn cùng chẳm chéo hoặc tương ớt là ngon nhất

Thời gian hong thịt bao lâu còn tùy vào mục đích sử dụng của gia chủ, muốn dùng để dự trữ thì người ta sẽ làm cực kỳ khô, hong trên bếp từ 8 tháng đến 1năm, thịt trâu lúc này khô đét, bên ngoài lớp khói bám vào đen óng ả. Nếu muốn làm để phục vụ đám cưới, đãi khách dịp lễ Tết thì người ta hong thịt nhanh hơn, miếng thịt sẽ không quá khô, bên ngoài se lại màu đỏ đun, bên trong còn ẩm và thịt có màu hồng nhạt, ăn những miếng thịt được chế biến theo cách này rất ngon, thịt mềm và thơm hơn rất nhiều.

Người miền xuôi lên Tây Bắc mua thịt trâu khô thường muốn lấy loại hong kỹ để về bảo quản được lâu, cứ cất trên ngăn đá tủ lạnh là an toàn, khi ăn thì bỏ ra hấp cách thủy, miếng thịt khô cứng lại lập tức mềm ra ngay, vị ngọt đậm đà không hề thua kém loại vừa lấy từ gác bếp xuống. Tuy nhiên nếu làm theo cách này, thịt sẽ mất đi khá nhiều mùi đặc trưng của khói, còn vị của thịt thì không có gì thay đổi.

Khi ăn thì các bạn xé nhỏ rồi chấm cùng tương ớt, uống với bia hay rượu đều ngon vô cùng, nếu tìm mua được chẳm chéo để chấm thịt trâu khô gác bếp thì không còn gì tuyệt vời hơn. Đặc biệt nhất là khi uống cùng rượu ngô, hương vị quyến rũ của cả hai hòa quyện với nhau khiến cho thực khách khó lòng mà cưỡng lại được.

Thanh Tâm