Sâu chít – món quà của núi rừng Tây Bắc

Sâu chít vốn là một loài sâu sống trong thân cây chít, có nhiều ở vùng núi cao Tây Bắc. Sâu chít được ví như đông trùng hạ thảo của Việt Nam khiến nó ngày càng trở thành tâm điểm của chú ý khi có các nghiên cứu khoa học về tác dụng của sâu chít đối với sức khỏe của con người.

Gọi là sâu chít bởi nó sống trong thân cây chít. Đây là ấu trùng của một loại bướm trằng. Bướm trắng đẻ trứng vào ngọn cây chít, rồi trứng dần dần lớn lên thành con sâu chít mập mạp, vàng ươm.

Đặc sản sâu chít Tây Bắc

Đồng bào dân tộc vùng cao đã quen với việc hằng ngày vào rừng lấy sâu chít. Mùa sâu chít vào khoảng tháng 11 đến tháng 2 dương lịch hằng năm. Lúc này bà con vào rừng rất nhiều. Người ta không bắt từng con sâu chít rồi lấy về mà thường sẽ chặt ngọn cây chít có sâu rồi bó lại mang về. Khi cần sử dụng mới lấy dao chẻ ngọn cây chít, bắt sâu ra, thả vào chậu rượu nhạt để sâu nhả hết tạp chất.

Đồng bào nơi đây rất có kinh nghiệm lấy con sâu chít, tay thoăn thoắt chặt từng ngọn cây chít. Những thân cây được xác định có sâu bên trong là những cây cụt ngọn, có phần thân phình to hơn bình thường. Chính vì vậy, giữa bạt ngàn rừng chít, người ta vẫn lấy được rất nhiều những thân cây, bên trong là những con sâu chít mỡ màng.

Ngâm sâu vào chậu nước cho nhả hết tạp chất

Đối với người dân Tây Bắc, họ luôn tự hào về đặc sản “có một không hai” này của địa phương mình Loài sâu nằm trong thân cây, ăn tinh hoa của cây, của núi rừng. Mới đầu chỉ là một quả trứng bé xíu nhưng qua bao ngày tháng lớn dần lên, chờ đến ngày thu hoạch.Những con sâu chít mới nhìn thì tưởng chừng như rất bình thường nhưng lại mang bao dưỡng chất.

Trong Đông y người ta thường rửa sạch sâu với nước muối, rang hoặc sấy khô. Khi dùng sẽ tẩm sâu với mật ong rồi lại tiếp tục sấy khô. Dược liệu có vị ngọt, tính ôn, được dùng để thay thế đông trùng hạ thảo của thuốc Bắc vói nhiều tác dụng như bổ tinh tủy, tráng dương khí, ích phế thận, chữa suy nhược thần kinh, mỏi gối, liệt dương, đau lưng do thận hư.

Cách dùng sâu chít phổ biến nhất là ngâm với rượu. Sâu chít vốn dĩ rất quý nên rượu ngâm cũng được lựa chọn rất cẩn thận, thường là loại rượu được nấu bằng nếp nương thơm lừng. Rượu sâu chít ngâm càng lâu càng bổ, khi ngâm lâu sẽ thấy lớp chất béo của sâu nổi lên trên mặt nước.

Đặc sản rượu sâu chít

Mỗi ngày dùng một lượng rượu sâu chít vừa phải mang lại sức khỏe như ý, đặc biệt loại rượu này được các quý ông rất ưa chuộng bởi nó được truyền tai nhau rằng bổ thận tráng dương, lấy lại phong độ như thời hoa niên. Không chỉ có tác dụng với nam giới, mà loại rượu này còn có tác dụng đối với nữ giới, giúp cải thiện sức làn da và sức khỏe, mang lại vẻ trẻ trung, xinh đẹp.

Số liệu khảo cứu cho thấy đông trùng hạ thảo có hàm lượng protein chiếm 25 – 32% trong cơ thể và trong số đó có 6 aixitamon, còn sâu chít cũng có hàm lượng protein tương đương nhưng thành phần axitamin cần thiết cho cơ thể được xác định lên tới 17/20 loại cần thiết đối với cơ thể con người.

Ngoài cách sử dụng phổ biến nhất là ngâm rượu thì sâu chít Tây Bắc có thể nấu cháo, chế biến thành các món ăn. Ban đầu ăn món ăn này sẽ là thử thách đối với những người sợ sâu bọ, nhưng thử một lần thì sẽ không quên được hương vị của món ăn độc đáo, chỉ có ở vùng cao Tây Bắc.

Rượu sâu chít hay món ăn từ sâu chít là món ăn quen thuộc của đồng bào dân tộc nơi đây, vẫn thường xuất hiện trong mâm cơm thường ngày của họ, lâu dần trở thành món đặc sản. Người miền xuôi ngược lên vùng Tây Bắc luôn muốn thường thức thứ đặc sản độc đáo này.

Giữa những bản làng Tây Bắc yên ả, giữa rừng núi hùng vĩ mà được thưởng thức những món ăn như: sâu chít xào trứng, sâu chít xào lá chanh,… và uống một chút rượu sâu chít thì không còn gì bằng. Sâu chít thơm, ngậy, hương vị rất đặc biệt. Rượu sâu chít rất êm, ngọt và dễ uống, càng uống càng như say hương rừng Tây Bắc.

Dân Hà