Điện Biên không chỉ thu hút khách du lịch bởi vẻ đẹp thiên nhiên, những địa điểm du lịch, đi phượt hấp dẫn, mà khi đến đây bạn còn được thưởng thức những món ăn đặc sản Điện Biên nổi tiếng như: gạo Điện Biên, Gà đen Tủa Chùa…
Cùng tham khảo 13 đặc sản ở ĐIện Biên trong bài viết sau.
1. Đặc sản gạo Điện Biên
Gắn liền với các sự kiện lịch sử, trải qua hơn 30 năm duy trì và phát triển, danh tiếng của gạo Điện Biên đã và đang từng bước được mở rộng, thị trường và sản phẩm được người tiêu dùng ưa chuộng bởi hạt gạo trắng tròn, thơm dẻo, đậm đà.
Gạo Điện Biên đã trở thành một sản vật, một trong những đặc sản nổi tiếng ở Điện Biên và niềm tự hào của người dân Điện Biên, bất cứ ai khi đi du lịch Điện Biên cũng xem gạo là một món đặc sản phải thưởng thức và mua về làm quà. Gạo Điện Biên có thể nấu cơm lam, đồ như xôi với các loại lá, xôi ngũ sắc… dùng làm lễ, cưới hỏi…
2. Rau hoa ban
Nổi tiếng với Điện Biên nói riêng hay đồng bảo Thái Tây Bắc nói chung đó là Rau hoa ban hay còn gọi là món “đưa cơm”. Từ những cây ban trên đồi cao, người Thái hái những búp ban mới chỉ có 2 lá đem về rửa sạch rồi muối như muối dưa cải. Búp ban muối, ăn với cá sông Nậm Rốm kho. Khi đi phượt Điện Biên qua đèo Pha Đin, du khách sẽ thấy những người phụ nữ tần tảo đứng bên gùi búp ban xanh ở hai bên đường.
Nhưng, muốn gì thì muốn, phải lên đến thành phố Điện Biên Phủ, bước chân vào chợ Mường Thanh, hòa vào những cánh khăn piêu, thấp thoáng trong dáng điệu áo váy của phụ nữ Thái mới cảm nhận được một “mùa xuân của búp ban” ở nơi này.
Những quẩy búp ban còn xanh mơn mởn, nguyên mùi ngai ngái đặc trưng. Rau của loài hoa đẹp, lại được người con gái Thái nhẹ nhàng gói lại, rồi đưa cho khách thì cái cảm giác mới nghĩ đến đã thấy là món ngon.
3. Đặc sản gà đen Tủa Chùa
Gà đen Tủa Chùa – giống gà xương đen đặc sản của đồng bào H’mong hay còn gọi là Ka Du. Ka Du được coi là 1 tài sản quý của người H’mong, được người H’mong dùng để thừa kế, cho tặng hay khi dựng vợ gả chồng.
Được gọi là Gà đen bởi vì loại gà đặc biệt này có mắt viền đen, da đen, vân thịt đen, phủ tạng đen, xương cũng nhuốm đen. Thịt gà đen rất săn chắc, thơm ngon, giàu chất dinh dưỡng ở miền xuôi bán rất đắt.
Đừng bỏ qua các lưu ý khi đi phượt Điện Biên bằng xe máy để có 1 chuyến đi an toàn và ý nghĩa.
4. Cá nướng (Pa Pỉnh Tộp)
Người Thái có câu “cáy măn mọk má ha, báu to pa pỉnh tộp ma sú”, nghĩa là “gà tơ tần đem đến, không bằng pa pỉnh tộp đem cho” để thể hiện sự tinh tế và sự quý trọng món ăn này. Theo tiếng Thái, “pa” có nghĩa là cá. “Pa pỉnh tộp” được hiểu là món “cá nướng gập”, mô tả đúng hình dáng của món ăn.
Đối với đồng bào dân tộc Thái các món ăn từ cá cùng với xôi nếp nương và các loại củ, quả là những thực phẩm quan trọng và phổ biến trong bữa ăn hàng ngày. Nguyên liệu chính của món “pa pỉnh tộp” là cá suối và các loại gia vị. Món ăn này đặc biệt cả từ cách chế biến cho tới cách kết hợp các loại gia vị.
Các loại cá chép, trôi, trắm còn tươi sống chọn con cỡ 0,5 – 0,8kg, làm sạch vảy rồi mổ lấy hết ruột ra, không rửa lại bằng nước. Đặc biệt, khi mổ cá phải mổ dọc sống lưng, kéo từ đầu xuống tận đuôi, để lại phía bụng cá thay vì mổ bụng cá như thông thường.
Sau khi đặt hết gia vị vào mình cá, gập ngang thân cá lại sao cho đầu và đuôi cá chạm vào nhau. Bên ngoài con cá xoa một lớp bột riềng và thính gạo trước khi nướng.
Cá được nướng trên than củi liu riu, khi gần chín, mỡ cá rỏ xuống củi, nổ lách tách, mỡ cá béo ngậy quyện với mùi gia vị thơm nức mũi.
Xem thêm bài viết: 13 địa điểm du lịch Điện Biên không thể không tới khi đến đây.
5. Sâu chít
Sâu chít đơn giản là loại côn trùng sống trong thân cây chít. Khi cây có dấu hiệu banah, người dân sẽ “ chẻ” đôi ngọn chít để bắt sâu ra. Sâu chít lấy ra có màu trắng sữa, căng mọng, thường được thả trong chậu rượu nhạt để giữ chất trước khi chế biến sử dụng.
Sâu chit được sử dụng để ngâm rượu, sào khô, nấu cháo… bởi sâu chit có hàm lượng protein rất cao. Và cũng chính vì vậy nên sâu chit là một trong những món đặc sản đắt giá thu hút khách du lịch từ miền xuôi
6. Xôi nếp nương Điện Biên
Nhắc tới xôi nếp nương là nhắc tới Điện Biên. Khác với các hạt nếp nương khác, những hạt nếp nương được trồng ở Điện Biên căng tròn, khi nấu lên có vị ngọt đậm đà, thơm, mềm dẻo.
Đồ xôi nếp nương cần rất nhiều công phu và thời gian, để có được món Xôi nếp nương thơm ngon chuẩn vị thì xôi phải được đồ 2 lần trong một cái chõ gỗ đặc biệt của người dân tộc Thái. Nồi xôi sau khi đồ xong phải mềm, dẻo, nhưng cầm không dính tay.
7. Xôi chim Mường Thanh
Một món ăn nổi tiếng nữa vào mỗi dịp Tết Mường Thanh đó là món xôi chim, một món ăn ngon của người dân Mường Thanh, Điện Biên. Để giữ cho xôi luôn ấm và mềm Xôi chim được người Mường Thanh bày trên mâm bằng một cái ếp tre mộc mạc và có nắp đậy.
Sau hai lần đồ xôi bằng chõ gỗ khiến cho hạt nếp nương dẻo thơm, không chỉ có thế vị xôi còn trở nên béo ngậy nhờ vị của thịt chim câu mới ra ràng, và thơm lừng khi được rắc thêm một lớp hành khô chiên vàng.
8. Chẩm chéo
Chéo là một loại gia vị đặc trưng miền Tây Bắc, không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của người Thái đen. Chéo được làm từ quả Mắc Khén. Một loại quả riêng mà chỉ nơi đây mới có, đó là một loài cây dại thuộc họ hồi, có tinh dầu, quả nhỏ liti, lá tỏa hương thơm dịu.
Chẩm chéo món chấm tuyệt cú mèo
9. Bắp cải cuốn nhót xanh
Một món ăn đặc sản khác thu hút sự ấn tượng với khách du lịch bởi những thành phần của nó rất đơn giản nhưng lại được kết hợp hài hòa tạo nên 1 món ăn vô cùng hấp dẫn. Với món bắp cải cuốn nhót xanh, rau mùi, chấm với chẳm chéo, thực chất là chéo là gia vị của người Thái, còn lại bắp cải, nhót xanh hay mận chấm là một món ăn chấm gia vị thông thường.
10. Gà nướng mắc khén
Gà nướng mắc khén là món ăn rất nổi tiếng của người Thái ở vùng Tây Bắc, trong đó có Điện Biên. Lựa chọn than củi giữ nhiệt không để nguội và lửa cháy quá to, không phết thêm mỡ vào thịt gà như cách nướng thông thường. Nướng từ từ thong thả. Lúc nướng để cho mỡ gà chảy ra tự nhiên sao cho da và thịt sát lại. Khi nướng cần lưu ý, thịt gà chín săn lại mới phết nước gia vị mắc khén. Gặp hơi nóng, mắc khén tỏa ra hương thơm ngào ngạt.
Gà nướng mắc khén có da vàng, thịt thơm, vị ngọt, đậm mùi mắc khén, xả, gừng, ớt. Khi chế biến, chọn gà ngon làm sạch sau đó đem nướng.
11. Thịt lợn xay hấp lá chuối
Đúng như với tên gọi của nó, thịt lợn băm nhỏ, tẩm ướp gia vị, bọc bằng lá chuối sau đó được hấp cách thủy hơn 1 tiếng đồng hồ, mùi thơm của thịt quyện với mùi thơm của lá chuối và gia vị tạo nên một hương vị đặc biệt.
12. Canh Bon
Chỉ khi lên với Điện Biên du khách mới được thưởng thức Canh bon, món ăn dân dã của đồng bào Thái. Món canh Bon được chế biến từ nhiều nguyên liệu trong đó có da trâu hoặc bò, dọc bon ngọt, cà dại cùng các loại rau thơm, gia vị. Qua bàn tay khéo léo người dân đã tạo nên một món ăn vô cùng hấp dẫn bởi sự thơm ngon giòn sật của da trâu quyện với vị hơi đắng của cà, thơm của mắc khén, ấm nóng của sả.
13. Bánh Khẩu Xén
Khẩu Xén là loại bánh truyền thống của dân tộc Thái, được chế biến từ gạo nếp và sắn tươi có hương vị rất đặc trưng của người Thái trắng ở thị xã Mường Lay, Điện Biên
Khẩu Xén là loại bánh như bánh phồng tôm nhưng chắc và dai hơn. Bánh có thể được làm từ nhiều loại nguyên liệu như gạo nếp cẩm có màu đen, gạo nếp nương có màu trắng hoặc pha thêm gấc để có màu vàng, thêm màu của cây cơm nếp để có màu tím. Đậm đà hơn là Khẩn Xén làm từ sắn tươi, loại sắn nạc chỉ có ở vùng này.
Bánh xén làm bằng củ sắn tươi cũng tốn nhiều công phu hơn. Khâu đầu tiên củ sắn phải gọt vỏ, rồi nạo ra trộn với gấc, sau đó đồ thật kỹ rồi xay nhỏ mới đem ra cán mỏng, phơi qua rồi cắt thành từng miếng nhỏ, sau đó mới phơi tiếp cho đến khi bánh thật khô.
Miếng bánh Khẩu Xén được cắt theo hình bình hành, nhỏ hơn 2 ngón tay một chút, khi rán lên nở phồng nhìn rất bắt mắt. Cho vào miệng, miếng bánh giòn tan, thơm ngát và đậm đà hương vị của gạo nếp, sắn tươi.