10 món ngon và đặc sản Điện Biên

Điện Biên với nhiều cộng đồng dân tộc anh em mang nhiều nét văn hóa đa dạng độc đáo. Đến với núi rừng Tây Bắc, là đến với ẩm thực dân tộc Điện Biên với những món ăn mang hương vị độc đáo. Cùng chúng tôi khám phá 10 món ngon và đặc sản Điện Biên hấp dẫn nhé.

1. Nộm hoa Đu đủ

Người Thái Điện Biên vốn rất giỏi trong việc tận dụng những sản vật thiên nhiên ban tặng để làm phong phú cho nền văn hóa ẩm thực Cây đu đủ vốn được biết đến có hai loại là đu đủ đực và đu đủ cái. Cũng đúng với tên gọi nên đu đủ cái chính là cây đu đủ ra hoa và có khả năng kết trái. Còn cây đu đủ đực không có trái mà chỉ có hoa nở quanh năm. Bên cạnh việc là thành phần của các bài thuốc chữa bệnh thì người Thái còn biết tận dụng hoa đu đủ để chế biến thành các món nộm thơm ngon, hấp dẫn và rất lạ miệng.

Để làm món nộm hoa đu đủ không hề khó, nhất là món ẩm thực có nhiều ý tưởng sáng tạo và kết hợp. Do đó, điều quan trọng của món nộm hoa đu đủ đó là việc chọn lựa các loại gia vị để nộm sao cho phù hợp thì món ăn mới có được hương vị hài hòa, thơm ngon và hấp dẫn.

Món nộm hoa đu đủ khi thưởng thức sẽ có vị hơi đắng, pha lẫn với vị ngọt nhẹ của măng giềng, cảm giác giòn, ngon của tai lợn cùng vị thơm của tỏi. Nếu thực khách ngại vị đắng của hoa đu đủ thì nên gém cùng với lá chua chát sẽ giúp miếng nộm ngon, ngọt hơn.Có thể nói, nộm hoa đu đủ lá sắn không phải là món ăn cao lương mỹ vị, cũng không phải là món ăn coi trọng hình thức nhưng đòi hỏi người chế biến phải rất cầu kỳ, tỉ mỉ, đó cũng chính là đặc trưng của món ăn giản dị mà dân giã này.

2. Măng đắng Điện Biên

Măng đắng được chế biến thành nhiều món khác nhau. Khi ăn tại nhà hàng hoặc bản văn hóa, bạn có thể yêu cầu một món măng luộc chấm với chẩm chéo, món nước chấm có đủ gia vị tiêu, tỏi, ớt, mắc khén, rau thơm… của người Thái Điện Biên.

Khi thưởng thức bạn sẽ cảm nhận được vị đắng, ngọt của măng, vị cay của tỏi, ớt, mắc khén, vị bùi, thơm của rau mùi,…Tất cả hương vị của tự nhiên đều được hòa quện vào một món ăn tạo nên sự khác biệt của vùng núi Tây Bắc Điện Biên mà không đâu có được. Bạn có thể thưởng thức măng đắng với các món ăn truyền thống của người Thái đều rất đậm đà và khó quên.

3. Gạo tám Điện Biên

Điện Biên có điều kiện thích hợp cho cây lúa sinh sôi và phát triển đến lạ lùng. Không biết từ khi nào cây lúa, hạt gạo Điện Biên đã thơm ngon khác lạ. Gạo tám Điện Biên đã nổi danh khắp gần xa và trở thành một loại gạo đặc sản của vùng núi Tây Bắc.

Gạo tám Điện Biên có đặc điểm rất riêng: Hạt bầu nhỏ, dài đều, căng bóng, mầu đục không giống như gạo tám nơi khác. Khi vốc gạo lên, từng hạt gạo chảy qua kẽ ngón tay vẫn thấy mùi thơm của hạt gạo lưu lại trên tay. Khi nấu thành cơm, tỏa mùi thơm hấp dẫn.

Gạo tám Điện Biên có vị thơm, dẻo, ngọt lành bởi cây lúa tám được gieo trồng trên mảnh đất màu mỡ nổi tiếng của cánh đồng Mường Thanh, được tưới bằng dòng nước từ sông Nậm Rốm chở nặng phù sa. Nhờ vậy, gạo tám Điện Biên đã trở thành một đặc sản của vùng núi Tây Bắc mà không nơi nào có được. Gạo tám Điện Biên từ lâu đã trở thành một trong những thương hiệu gạo có giá trị kinh tế cao và là sản phẩm được các bà nội trợ yêu thích. Đây cũng là một món quà mà du khách nên lựa chọn để làm quà cho gia đình và người thân sau chuyến du lịch Điện Biên.

4. Cơm lam Điện Biên

Trong văn hóa ẩm thực của dân tộc Thái, cơm lam là món ăn phổ biến nhất, có giá trị dinh dưỡng cao và có mùi vị riêng mà không nơi đâu có được. Người dân Điện Biên dùng loại cây tre non chặt bỏ một đầu ống. Gạo nếp ngâm từ 5 đến 6 giờ, sau đó vo sạch, rắc một chút muối vào gạo, trộn đều rồi cho vào ống tre. Miệng ống tre được nút chặt bằng lá dong hoặc lá chuối và cho lên bếp nướng bằng cách hơ trên ngọn lửa hoặc đống than củi, xoay tròn đều xung quanh ống tre. Khi nào có mùi thơm của cơm nếp tỏa ra, đó là dấu hiệu cơm đã chín.

Trước khi ăn dùng dao chẻ bỏ lớp ngoài của ống tre, sau đó gọt bỏ lớp vỏ màu trắng trong cùng, cơm lam được bao phủ một lớp màng mỏng màu trắng ngà của ruột ống tre. Khi ăn cắt thành từng khúc, ăn với muối vừng hoặc thịt lợn nướng thì thật là thú vị. Nếu ai đã được thưởng thức cơm lam, chắc hẳn sẽ không thể nào quên, bởi mùi vị của cơm lam và người chế biến món ăn đó. Ngày nay cơm lam trở thành món ăn khoái khẩu của nhiều dân tộc vùng cao Điện Biên. Đối với dân tộc Thái, đây là món ăn đặc sản thường được sử dụng vào các dịp lễ, tết hay chiêu đãi khách.

5. Thịt xông khói Điện Biên

Thịt xông khói là món ăn truyền thống của người Thái đen – Điện Biên. Nếu ai đã được thưởng thức món ăn này sẽ không thể quên cái hương vị thơm ngon của miếng thịt.

Để làm món thịt này, người ta lựa chọn thịt bắp hoặc thịt vai của con trâu, bò, lợn. Khi làm, người ta lọc các thớ thịt, bỏ hết mỡ, gân và cắt thành từng miếng, sau đó ướp gia vị (ớt, tỏi, mắc khén, tiêu, muối, gừng,…), để khoảng 30 phút rồi xiên từng miếng thịt vào lạt, treo trên giàn bếp, hun bằng khói của than củi, làm cho thịt rút nước, miếng thịt dần săn lại. Vì thế khi ăn hương vị của miếng thịt vẫn giữ được mùi thơm, ăn dai dai và đậm đà.

Thịt xông khói không ăn ngay được mà phải chế biến mới ngon. Trước khi ăn phải rửa sạch miếng thịt, chế biến thành nhiều món: hấp, rán, xào, nướng,…Ngày nay thịt xông khói đã trở thành món ăn đặc sản của đồng bào dân tộc, chỉ  chiêu đãi khách quý món ăn truyền thống khi đến thăm nhà hoặc ăn trong những ngày lễ, tết và làm quà tặng cho bạn bè, người thân.

6. Xôi sắn

Một trong những món ăn dân dã mà đậm đà bản sắc dân tộc của người Thái nơi đây chính là món xôi sắn. Ai đã từng lên Mường Phăng, từng một lần thưởng thức món ăn giản đơn nhưng mang hồn núi rừng, nương rẫy này sẽ chẳng thể nào quên.Món xôi không cầu kỳ nhưng lại khiến người ta bất ngờ bởi hương vị của nó. Nồi xôi sắn với làn khói mỏng manh, những hạt xôi nếp dẻo, trắng trong, những miếng sắn trắng ngà, bở tơi, nhìn đã thấy thèm! Nếm thử một miếng, cái ngọt ngọt, bùi bùi của sắn quyện lấy cái dẻo dẻo, dính dính của xôi nếp nương, chỉ cần thêm một chút muối cho đậm đà là đã khiến thực khách ăn một lại muốn ăn hai rồi.

Bây giờ xôi sắn không còn là món ăn riêng của người Thái ở Điện Biên mà đã trở thành món ăn len lỏi trong phố phường của thành phố Điện Biên Phủ và nhiều nơi khác. Miếng xôi sắn thơm ngon, bùi dẻo tạo dấu ấn về nét riêng ẩm thực Tây Bắc, giúp du khách hiểu hơn về văn hóa ẩm thực dân tộc Thái, đơn giản và gần gũi như chính con người họ.

7. Chẩm chéo
Chẩm chéo là món chấm đặc trưng  không thể thiếu được trong mâm cơm của đồng bào Thái ở Điện Biên. Chẩm chéo như là gia vị để chấm trong mâm cơm người Thái.Chẩm chéo có nhiều loại. Nguyên liệu chính là: ớt, muối, mak khén (một loại hạt tiêu rừng có mùi thơm và vị cay nồng), tỏi, mỳ chính.

Cách chế biến rất đơn giản: Ớt khô hoặc tươi đem nướng lên cho thơm và giòn để lấy vị cay, tỏi và mak khén – 4 thứ giã chung là có thể cho ta một bát chéo cơ bản. Từ bát chẩm chéo cơ bản này, người ta có thể chế ra được nhiều loại chéo khác: Có một điều cần nói ở đây, tất cả các món chéo trên được truyền trong dân gian Thái tự bao đời được kết hợp từ những gia vị có tác dụng khác nhau được sử dụng vừa là thức chấm lại vừa như một liều thuốc. Dù người ăn ăn những thức ăn sống hoặc tái, hoặc nướng chín tới cũng không bị đau bụng… Đây là những món chấm đặc trưng nhất của đồng bào Thái Điện Biên.

8. Các món ăn từ Hoa Ban

Các món ăn được chế biến từ hoa ban của người Thái ở Ðiện Biên rất phong phú và độc đáo như xôi hoa ban, hoa ban nộm riềng, măng nộm hoa ban, canh măng hoa ban… Có thể nói hoa ban và những món ăn được chế biến từ nó đã đem lại cho nghệ thuật ẩm thực của dân tộc Thái nơi đây những sắc màu riêng thật hấp dẫn và thú vị.

Khám phá và thưởng thức các món ăn được chế biến từ hoa ban, ta sẽ thấy rõ hơn nét độc đáo, tinh xảo, vẻ tao nhã trong nghệ thuật ẩm thực dân tộc Thái, đồng thời hiểu rõ hơn về phong tục tập quán, tín ngưỡng, học được ở đó những kinh nghiệm dân gian trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe con người thông qua ẩm thực. Qua những món ăn thấm đẫm hương vị núi rừng từ hoa ban đã phần nào thể hiện được tinh hoa ẩm thực của dân tộc Thái trên mảnh đất xinh đẹp này, nhờ đó, giúp người thưởng thức thêm yêu loài hoa được mệnh danh là linh hồn của núi rừng Tây Bắc.

9. Bánh khẩu xén Mường Lay

Khẩu Xén là loại bánh như bánh phồng tôm nhưng chắc và dai hơn. Bánh có thể được làm từ nhiều loại nguyên liệu như gạo nếp cẩm có màu đen, gạo nếp nương có màu trắng hoặc pha thêm gấc để có màu vàng, thêm màu của cây cơm nếp để có màu tím.

Đậm đà hơn là Khẩn Xén làm từ sắn tươi, loại sắn nạc chỉ có ở vùng này. Hương vị Khẩu Xén cũng có nhiều loại, vị ngọt cho trẻ con, vị mặn cho phụ nữ và người già, có cả bánh nhạt để chấm gia vị dành cho đàn ông. nhắm rượu. Bánh khẩu xén khô sau khi nướng hay chiên chín đều có màu sắc đẹp mắt, ăn vào miệng giòn rụm, thơm ngon.
Bánh khẩu xén được người Thái trắng Mường Lay xem là nguồn lương thực dự phòng khi đói bữa giáp hạt cũng như hiện diện trong lúc trong lễ hội

10. Xôi tím

Xôi tím là một phần của món xôi ngũ sắc, rất đặc trưng và độc đáo ở Tây Bắc. Ai từng lên Tây Bắc và có dịp thưởng thức các món ăn của đồng bào Thái nơi đây chắc chắn không thể quên được sắc màu tuyệt đẹp lẫn hương vị của món xôi tím thơm lừng.

Xôi tím được chế biến bằng lá cây khảu cẳm, rửa sạch rồi bỏ vào nồi nước nấu để cho ra màu tím. Nước lá để nguội rồi cho gạo nếp vào ngâm vài giờ để màu tím thấm đều hạt gạo sau đó mới cho vào chõ đồ thành xôi. Khi sôi chín tới rất mềm dẻo ánh lên màu tím tươi rói, bóng mẩy, mới nhìn đã thấy ngon mắt, khi ăn không ngấy. Dưới đôi bàn tay khéo léo của phụ nữ Thái, xôi tím trở thành một món ăn ngon không thể thiếu trong những mâm cơm đãi khách hay các dịp lễ tết